کبدچرب

کبد چرب (به انگلیسی: fatty liver) در پزشکی حالتی برگشت‌پذیر از تجمع واکوئول‌های چربی در سلول‌های کبدی است که با التهاب کبد مشخص می‌شود. این حالت ممکن است در افرادی که الکل مصرف می‌کنند ایجاد شود، ولی در ایران این بیماری علل دیگر دارد و «کبد چرب غیرالکلی» نامیده می‌شود. فرم غیرالکلی این بیماری در تعدادی از اختلالات بالینی مانند دیابت، چاقی و سوء تغذیه رخ می‌دهد. وجود چربی در کبد طبیعی است، اما اگر این میزان از چربی بیش از ۵ تا ۱۰ درصد وزن کل کبد شود، فرد به بیماری کبد چرب دچار شده است. این بیماری نشانهٔ خاصی ندارد اما بعد از رعایت نکردن و پیشروی این بیماری در کبد باعث سوءهاضمه شده و در نهایت منجر به مرگ انسان می‌شود. رسوب چربی در کبد را کبد چرب می‌نامند. مصرف الکل می‌تواند باعث این بیماری شود. البته افراد غیر الکلی هم به دلایل مختلف از جمله چاقی، مصرف غذاهای آماده و غذاهای چرب، عدم فعالیت فیزیکی و مصرف مواد نامناسب غذایی ممکن است به این بیماری دچار شوند. بنابراین با توجه به موارد بالا متأسفانه این بیماری در حال افزایش است. این عارضه گاهی به علت مصرف برخی داروها می‌باشد که باعث رسوب چربی در کبد می‌شود. انواع کبد چرب کبد چرب به سه دسته کلی، کبد چرب غیرالکلی، کبد چرب الکلی و کبد چرب حاد بارداری تقسیم می‌شود. کبد چرب غیرالکلی این بیماری زمانی رخ می‌دهد، که کبد در شکستن چربی ها دچار مشکل می‌شود و با جمع شدن چربی در بافت‌های کبد، فرد دچار کبد چرب می‌گردد. این بیماری با مصرف الکل مرتبط نبوده و زمانی مشخص می‌شود که ۱۰ درصد و یا بیشتر وزن کبد حاوی چربی باشد. این بیماری خود نیز به چند دسته تقسیم شده و در شدیدترین مراحل باعث سیروز کبدی و یا زخم و سپس نارسایی کبدی می‌گردد. کبد چرب الکلی این بیماری جزء اولین مرحله‌های بیماری های کبدی مربوط به الکل است. کبد با مصرف زیاد الکل صدمه دیده و قادر به شکستن چربی ها نیست. اگر فرد از مصرف الکل خودداری نماید، این نوع کبدچرب کم کم درمان می‌گردد، اما در صورت ادامه به مصرف الکل فرد ممکن است دچار سیروز کبدی گردد. کبد چرب بارداری هرچند این نوع از کبد چرب خیلی نادر بوده، با اینحال جمع شدن چربی در هنگام بارداری می‌تواند خطراتی جدی هم برای مادر و هم برای جنین داشته باشد. این بیماری می‌تواند باعث نارسایی کبدی، نارسایی کلیه، عفونت شدید و یا خونریزی شود. هرچند دلیل این بیماری کاملا شناخته نشده اما دانشمندان معتقدند این بیماری با هورمون های این دوران در ارتباط است. علایم این بیماری در سه ماه سوم رخ داده و شامل حالت تهوع، استفراغ، درد در قسمت بالایی سمت راست شکم، زردی و کسالت عمومی گردد. زنان باردار باید آزمایش های لازم را برای اطلاع از این بیماری انجام دهند، اکثر زنان پس از زایمان شروع به بهبود می‌نمایند. کبد چرب معمولا یک بیماری خاموش است و بخصوص در مراحل اولیه نشانه‌ای ندارد. زمانیکه بیماری پیشرفت کند، می‌تواند باعث علایم مبهمی همچون: خستگی کاهش وزن و یا کاهش اشتها ضعف تهوع گیجی، مشکل در تصمیم گیری و یا تمرکز سایر نشانه هایی که ممکن است احساس شود شامل: درد در مرکز و یا سمت راست قسمت بالایی شکم بزرگ شدن کبد
داشتن مقداری کمی چربی در سلول‌های کبدی طبیعی است، اما اگر تجمع چربی در سلول‌های کبد افزایش پیدا کند و چیزی بیش از ۵ درصد باشد این باعث می‌شود تا فرد به بیماری کبد چرب مبتلا شود.
عوامل متعددی ممکن است باعث ایجاد کبد چرب شوند:
چاقی: چاقی می‌تواند ذخیره چربی کبد را تقویت کند. مطالعات نشان می‌دهند که ۳۰ تا ۹۰ درصد از بزرگسالان چاق از کبد چرب رنج می‌برند. چاقی در دوران کودکی نیز ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد.
چربی اضافی شکم: افرادی که وزن طبیعی دارند ممکن است در صورت داشتن چاقی احشایی دچار کبد چرب شوند. این افراد معمولا چربی زیادی در ناحیه کمر و پهلوها دارند.
مقاومت به انسولین: مقاومت به انسولین و سطح بالای انسولین ذخیره چربی کبد را در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ و سندرم متابولیک افزایش می‌دهد.
مصرف زیاد کربوهیدرات‌های تصفیه شده: مصرف مکرر کربوهیدرات‌های تصفیه شده باعث ذخیره چربی در کبد می‌شود، به ویژه هنگامی که مقادیر زیادی از آن توسط افراد دارای اضافه وزن یا مقاوم به انسولین مصرف می‌شود.
مصرف نوشابه‌های شیرین: نوشابه‌های شیرین مانند نوشیدنی‌های انرژی زا سرشار از فروکتوز هستند، که این نیز باعث تجمع چربی کبد در کودکان و بزرگسالان می‌شود.
اختلال در سلامت روده: تحقیقات اخیر نشان می‌دهند که عدم تعادل در باکتری‌های روده و سایر مسائل مربوط به سلامت روده ممکن است باعث ابتلا به این بیماری شود.